หน่วยการเรียนรู้ที่3

การสื่อสารเพื่อการเรียนการสอน

“จิตวิทยา”เป็นศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมและกระบวนการทางจิต โดยศึกษาว่าสิ่งเหล่านี้ได้อิทธิพลอย่างไรจากสภาวะทางร่างกาย สภาพจิตใจและสิ่งแวดล้อมภายนอก

แนวทางในการศึกษาศึกษาและสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้อย่างเป็นระบบในห้องทดลอง

นำผลการทดลองไปใช้ในสถานการณ์จริงในห้องเรียน

ค้นหาวิธีการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ

ศึกษาเกี่ยวกับการวัดและการประเมินทางการศึกษา

ศึกษาพัฒนาการด้านต่างๆของนักเรียน

จิตวิทยากับการเรียนการสอน

จิตวิทยาการเรียนการสอนเป็นศาสตร์อันมุ่งศึกษาการเรียนรู้และพฤติกรรมของผู้เรียนในสถานการณ์การเรียนการสอน พร้อมทั้งหาวิธีที่ดีที่สุดในการสอนให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างสอดคล้องกับพัฒนาการของผู้เรียน

ความรู้ที่อยู่ในขอบข่ายการเรียนการสอน

1.  ความรู้เรื่องพัฒนาการมนุษย์

                2.  หลักการของการเรียนรู้และการสอนประกอบด้วย

                     ทฤษฎีการเรียนรู้และการเรียนรู้ชนิดต่างๆ

                3.  ความแตกต่างระหว่างบุคคลที่มีผลต่อการเรียน

                4.  การนำเอาหลักการและวิธีการเรียนรู้ไปใช้ในการ  

จุดมุ่งหมายของการนำจิตวิทยามาประยุกต์ใช้
กับการเรียนการสอน

ประการแรก   มุ่งพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการเรียนรู้ของมนุษย์ในสถานการณ์การเรียนการสอน

ประการที่สอง   นำเอาองค์ความรู้ข้างต้นมาสร้างรูปแบบเชิงปฏิบัติเพื่อครูและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษา  สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการเรียนการสอน

หลักการสำคัญ

1.  มีความรู้ในเนื้อหาวิชาที่สอน

2.  มีความสามารถในการประยุกต์หลักการจิตวิทยาเพื่อการเรียนการสอน

3.  มีความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ใหม่

4.  มีเจตคติที่ดีต่อผู้เรียน

จิตวิทยาครู   

ครู  หมายถึง  ผู้สอน  มาจากภาษาบาลีว่า “ครุ”

ภาษาสันสกฤตว่า “คุรุ” แปลว่า หนัก  สูงใหญ่

  -  ครูต้องรับภารหนักในหน้าที่และความรับผิดชอบ

  -  ครูต้องมีความหนักแน่น  สุขุม  ไม่วู่วาม  ทั้งความคิดและการกระทำ

บทบาทและความสำคัญของครู

ในปัจจุบันธีรศักดิ์ (2542) ได้กล่าวถึง 4 ประเด็น ดังนี้

•                   บทบาทและความสำคัญต่อเยาวชน

•                   บทบาทและความสำคัญของครูในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์

•                   บทบาทและความสำคัญของครูในการรักษาชาติ

บทบาทและความสำคัญของครูในเยียวยาสังคม

รูปแบบของครู (Models of Teachers)

Fenstermacher และ Soltis (1992)ได้กล่าวถึงรูปแบบและบทบาทของครู เป็น 3 ประเภท

The  Executive Model        ทำหน้าที่คล้ายบริหาร  

The Therapist Model       มีส่วนร่วมในการเรียนการสอนอย่างใกล้ชิด

The  Liberationist  Model      ครูที่ให้อิสระผู้เรียนในการเรียนรู้

Parsons and others (2001)กล่าวว่าครูควรมีหลายบทบาทตามความเหมาะสมของสภาพการณ์  มิใช่มีความรู้หรือเชี่ยวชาญเฉพาะเนื้อหา  ดังนั้นครูอาจมีบทบาท  ดังนี้

•                   รับผิดชอบการวางแผนการสอนและวัดผล

•                   มีความรู้เกี่ยวกับวิธีการสอนหรือให้ข้อมูลแก่ผู้เรียนอย่างมีประสิทธิภาพ

•                   ทำหน้าที่ผู้จัดการ  หรือบริหารห้องเรียนให้เหมาะสมกับการเรียนรู้

•                   ให้คำปรึกษา  รับฟังความคิดเห็นแก่ผู้เรียน

บทบาทดังกล่าวนี้มีความสอดคล้องกับแนวคิดของWoolfok และ Nicalich (1980) ที่กล่าวไว้หลายประเด็นและมีคลอบคลุม  ดังนี้

เป็นผู้ชำนาญการสอน                        เป็นผู้ที่กระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจ

เป็นผู้จัดการ                                          เป็นผู้นำ

เป็นผู้ให้คำปรึกษา                              

เป็นวิศวกรสังคม

เป็นตัวแบบ

หลักการที่สำคัญสำหรับครู

Mamchak and Mamchak  (1981)  ได้กล่าวถึงขั้นตอนในการสร้างบรรยากาศ         ในห้องเรียนที่เป็นรูปธรรม เพื่อให้เกิดความเข้าใจอันดีระหว่างครูและนักเรียน

ความสำคัญของจิตวิทยาการเรียนการสอน

ทำให้รู้จักลักษณะนิสัยของผู้เรียน

-  ทำให้เข้าใจพัฒนาการบุคลิกภาพบางอย่างของผู้เรียน

-  ทำให้ครูเข้าใจความแตกต่างระหว่างบุคคล

-  ทำให้ครูทราบว่ามีองค์ประกอบใดบ้างที่มีผลกระทบต่อสัมฤทธิ์ทางการเรียนเช่น แรงจูงใจ ความคาดหวัง เชาวน์ปัญญา ทัศนคติ

ทำให้ครูทราบทฤษฎี หลักการเรียนรู้ รวมทั้งหลักการสอนและวิธีการสอน

-  ทำให้ครูวางแผนการสอนได้อย่างเหมาะสม

-  ทำให้ครูจัดสภาพแวดล้อมของห้องเรียนได้สอดคล้องกับพัฒนาการ รวมทั้งสร้างบรรยากาศในชั้นเรียนที่